Brüksel
Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki, kendisinden ilkin mütekellim AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen'in Polonya Anayasa Mahkemesinin sonucuna cevap AB'nin alternatifleri ortada AB fonlarını kullandırmayarak mali tecziye ile unsur ülkenin haklarının askıya alınmasını öngören AB anlaşmasındaki 7. maddeyi saymasına reaksiyon gösterdi.
"Tehdit dilini reddediyorum. AB siyasetçilerinin Polonya'ya şantaj yapmasına müsaade vermeyeceğim. Şantaj, nezdinde unsur ülkeye müteveccih politikalarda formül olmamalıdır." diyen Morawiecki, ülkesinin Avrupa'nın özgürlüğü düşüncesince savaştığını, 1920'de Paris ve Berlin'i Sovyet saldırılarına huzur koruduklarını, 1939'da Nazi Almanyası'na huzur savaştıklarını, 1981'de bütüncül kızıl düzene huzur Polonya'daki hareketin düş bulunduğunu söyledi.
Polonya'nın AB'ye katılırken "eli yersiz gelmediğini" dile getiren Morawiecki, AB'nin gün doğusu sınırlarını Litvanya ve Letonya ile beraberce Polonya'nın koruduğunu, ülkesinin AB'ye iktisadi kazanımlar getirdiğini, Polonya halkının çoğunluğunun AB üyeliğine dayanak noktası verdiğini belirtti.
Polonya'ya müteveccih hukukun üstünlüğü eleştirilerine mukamele veren Morawiecki, AB'nin tarihteki en güzel arsıulusal beraberlik bulunduğunu fakat "bir devlet" olmadığını, AB içerisindeki ülkelerin buyuru haklarının bulunduğunu vurguladı.
Morawiecki, AB yasalarının "bazı alanlarda" millî yasalardan üstün bulunduğunu belirterek, "Polonya Anayasa Mahkemesinin akıbet kararının nezdinde kusur anlaşılma nesnesi biçimine geldiğini görüyorum." dedi.
Morawiecki, "Polonya'nın en üst yasası anayasadır. Anayasamız, herhangi nezdinde ayrışık kanunun üzerinde sağlık ve öge Polonya hükümeti çeşidinden korunmaktadır. Polonya Anayasa Mahkemesi tek devir AB anlaşmalarının şartlarının Polonya yasalarıyla uzlaşmaz olduğuna müteveccih nezdinde değişmeyen vermemiştir. Tam bilakis Polonya AB anlaşmalarına uymaktadır." dedi.
Benzer kararların Almanya, Fransa, Danimarka, İtalya, İspanya kabilinden apayrı AB devletlerinde de verildiğini korumak için çaba sarfeden Morawiecki, "Polonya'nın AB'den ayrılması, Polexit kabilinden yalanların yayılmaması gerekir." diyerek konuştu. Morawiecki, şunları söyledi:
"Üye ülkelerden emir almaya yahut nezdinde şeylerin yazdırım edilmesini katiyen bildirme etmeyiz. Aramızda benzerlikler ve farklılıklar var. İş donanması yapacaksak bu cins farklılıkların bulunduğunu bildirme etmemiz gerekir. Sırf yasalı sistemlerimiz değişik diyerek AB çökecek değildir. Onlarca senedir bu halde bitmeme ediyoruz. Belki gelecekte hususiyet sistemlerimizi ahenkli duruma getiririz gücün bunun olması düşüncesince hâkim ülkelerin hâkim kararları gereklidir."
AB'nin Polonya'ya huzur seçenekleri
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ise Morawiecki'den ilkin icra ettiği konuşmada, Polonya'da hukukun üstünlüğü dair nezdinde süredir telaşlı olduklarını, Anayasa Mahkemesinin akıbet kararının bunu dana da kötüleştirdiğini söyledi.
AB Komisyonunun Polonya Anayasa Mahkemesinin kararını şu anda kıymetlendirmekte bulunduğunu kaydeden von der Leyen, "Bu değişmeyen AB'nin temellerinin sorgulanmasına hastalık olmuştur. Bu karar, AB'nin yasalı düzeninin donanmasına direkt nezdinde sınamadır." dedi.
Von der Leyen, evvel el nezdinde unsur yurt mahkemesinin AB anlaşmalarının millî anayasayla ahenkli olmadığına müteveccih değişmeyen verdiğini belirterek, AB Komisyonunun değerlendirmesi kararında beş altı alternatifleri bulunduğunu söyledi.
Von der Leyen, bu seçenekleri, AB'nin Polonya kendisince hususiyet süreci başlatma, fonları kullandırtmama ve unsur ülkenin haklarının askıya alınmasını öngören AB anlaşmalarının 7. maddesiyle ilişik süreci başlatmak bulunduğunu söyledi.
"Ortak değerlerimizin tehlikeye atılmasına müsaade vermeyeceğiz." diyen Ursula von der Leyen, şunları dile getirdi:
"Kendimizi hakeza vaziyette bulmaktan dip sıkıntı duyuyorum. Her devir diyaloğu savundum ve savunacağım. Bu çözülmesi müstelzim ve çözülebilecek nezdinde durumdur. Biz bütünlük içerisindeki Avrupa'da çelimli nezdinde Polonya istiyoruz."
Varşova-Brüksel gerilimi
Varşova ile Brüksel ortada nezdinde süredir bitmeme fail hukukun üstünlüğü tartışmalarının arkası sıra Polonya Anayasa Mahkemesinin 7 Ekim'deki kararıyla dünkü nezdinde yüklülük ortaya çıkmıştı. Mahkeme, ülkenin millî yasalarının bazısı AB yasalarından ilkin geldiğine müteveccih değişmeyen açıkladı.
Mahkemenin kararında, "Avrupa Adalet Divanı'nın Polonya doğruluk sistemine karışma çabaları hukukun üstünlüğü ilkesini, Polonya anayasasının üstünlüğü ilkesini ve başkaca Avrupa entegrasyonu sürecinde egemenliğin korunması ilkesini ihlal etmektedir." ifadesi toprak aldı.
Polonya'nın hukukun üstünlüğü, matbuat özgürlüğü, kaymakamlık bağımsızlığı kabilinden konulardaki uygulamaları akıbet zamanlarda AB süresince eleştiriliyor.
AB Komisyonunun "Hukukun Üstünlüğü 2021" raporunda, Polonya'da kaymakamlık bağımsızlığının gözdağı altında bulunduğu ve bunun düşünce donör bulunduğu tabir edilmişti.
Avrupa Adalet Divanı da Polonya Yüksek Mahkemesinde yargıçlara huzur kurulan sıkı düzen kurulunu ve atanma yolunu eleştiriyor.
