Moskova
Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonraları bağımsızlığını duyuru fail Belarus, jeopolitik pozisyonu dolayısıyla Rusya ile Avrupa’nın daima nazarıitibar dalında oldu.
Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko yönetimini eleştiren Batı, 1996'da Lukaşenko'nun gine cumhur reisi olabilmesine imkân sağlayıcı referandumu esbabımucibe göstererek ülkeye dirlik önceki müeyyide kararını 1997'de aldı.
Bu tarihten itibaren belli aralıklarla daima Lukaşenko’nun şahsı ve başka büyüklük görevlilerine müteveccih yaptırımlara Amerika de katıldı.
Avrupa Birliği (AB) ve Amerika ile ilişkilerdeki gerilim 2 sene öncesine derece Lukaşenko'nun politikaları sebebiyle iyileşmeye akla yatkın gitti.
Enerji ve konuşu açıdan Rusya'ya iri miktarda yayımcı bulunan Belarus, Batı ile yakınlaştı. Bu kapsamda Batı, Belarus üstündeki bazısı müeyyide kararlarını kaldırdı.
İlişkiler gine bozuldu
Ancak 9 Ağustos 2020’de Belarus’taki cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde Batı ile ilgiler gine aksine dönmeye başladı.
Bazı cumhur reisi sözlü adayları ortada arazi düzlük blogger Sergey Tikhanovskiy, intihabat öncesinde düzeni bozacak çıkmaz vakalarını düzenleme etmek, bankacı Viktor Babariko da dünyalık ibra hikayelerinde başı yerde bulunarak hapse konuldu. Tikhanovskaya’nın hesabına benzeri Svetlana sözlü oldu.
Seçim sandıkları hâlâ kapanmadan neticelere müteveccih protestolar başladı ve kolluk kaba karışma etti.
Cumhurbaşkanlığı seçimleri hemen sonra Batı yaptırımları
Belarus’ta 9 Ağustos'ta meydana getirilen cumhurbaşkanlığı seçimlerini bulunan Cumhurbaşkanı Lukaşenko kazandı.
AB, ABD, İngiltere ve bazısı Batı devletleri seçimlere alavere dalavere karıştırıldığı iddiasıyla intihap neticelerini tanımadığını açıkladı.
Ülkede günlerce devam eden gayrikanuni gösteriler Tikhanovskaya’nın önderliğinde düzenleme edildi. Tikhanovskaya kuma müddet sonraları Litvanya’ya, başka bazısı rağmen esame de Polonya’ya kaçtı. Polonya’da muhalifler düşüncesince büyüklük desteği ile karargah kuruldu.
AB, seçimlere alavere dalavere karıştırıldığı öne sürülen sebebi haricinde Belarus'ta muhalefete bası yapıldığını da belirterek bu ülkeye yaptırımlar uygulamaya başladı.
Cumhurbaşkanı Lukaşenko'nun da karışma bulunduğu bazısı büyüklük yetkililerine yolculuk kısıtlaması ve varlıkların dondurulması kabil çalışmalar getirilirken, büyüklük şirketlerine müteveccih yaptırımlara gidildi.
AB devletleri başkaca 23 Mayıs'ta Atina-Vilnius seferini karşılayıcı Ryanair geçici uçağının bomba suç duyurusu hesabına Belarus’un başkenti Minsk'e indirilmesi ve uçaktaki Belarus yurttaşı rağmen Roman Protaseviç'in gözaltına katılması dolayısıyla Belarus iklim yolu şirketlerine AB iklim alanını kapattı.
Belarus AB ile Geri Kabul Anlaşması'nı askıya aldı
Bu arada Belarus da AB ile Geri Kabul Anlaşması’nı askıya aldı. Lukaşenko 6 Temmuz’da icra ettiği konuşmada, Rusya ve Belarus’a müteveccih Batı’nın tutumlarından sonraları bundan sonraları savaştan kaçan kullanıcılarını kendilerinin alamayacağını anlatım etti.
Avrupa’ya giymek az daha Belarus’a mevrut sığınmacıları ülkede tutmayacaklarını kail Lukaşenko, "Polonya, Litvanya, Letonya, Ukrayna ile sınırlarımızı kapatacağımızı ve Afganistan, İran, Irak, Libya, Suriye, Tunus’tan mevrut sığınmacılar düşüncesince ‘yerleşim yeri’ duruma geleceğimizi düşünenler yanılıyorlar. Biz, on paralık kimseyi tutmayacağız. Onlar bizlere gelmiyorlar, aydınlanmış, sıcak, şen Avrupa’ya gidiyorlar." değerlendirmesinde bulundu.
Son aylarda AB, Belarus yönetimini Irak kabil ülkelerden göçmenleri getirerek AB devletleri Polonya, Litvanya ve Letonya sınırlarına göndermek, "düzensiz toprak kayması taşıt kendisine giymek ve Birlik'i bu yolla istikrarsızlaştırmaya çalışmakla" suçluyordu.
Batı’nın baskısına "Birlik Devleti ve eş askeri doktrin" cevabı
Batı’nın bu baskıları karşısında konuşu kendisine namüsait boğazdan adam olmak düşüncesince Belarus, rotasını Rusya’ya çevirdi.
Belarus, Rusya ile "Birlik Devleti" periyodunu hızlandırdı. İki büyüklük ortada sınırları kaldıran, konuşu ve toplumsal entegrasyonu sağlayıcı "Rusya-Belarus Birlik Devleti" yapısına müteveccih barışma 1997’de imzalanmış, 2000 senesinde yürürlüğe girmişti.
4 Kasım'da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko, konuşu ve toplumsal bölgelerde dü ülkenin entegrasyonuna müteveccih bütünlük programını onaylayan kararnameyi imzaladı.
Programda arazi düzlük 28 maddelik kere haritasında, dü yurt ortada ekonomi, enerji, tarım, gezim ve toplumsal mevzularda bütünleşme mevzuları arazi alıyor.
Putin ve Lukaşenko, bu kararname ile baş başa içinde ne bulunduğu ehliyetli kendisine açıklanmayan dü yurt ortada "Birlik Devleti Savaş Doktrini"ni de onayladı.
Belarus ile AB’yi dirlik karşıya getirdi
Her dü liderin bu anlaşmaları imzalamasından endamsız kuma müddet sonraları 8 Kasım'da rakamları 2 binin üzerinde, Avrupa’ya muhaceret arayışıyla Belarus’tan Polonya’ya geçmeye etkin gruplar sınıra dayandı.
Polonyalı yetkililer, göçmenlerin ülkeye geçmiş olmasına müsaade vermeyeceklerini, antre yapabilenleri de Belarus’a arka göndereceklerini duyurdu.
Belarus-Polonya sınırında Avrupa'ya hicret arayışında bulunan baş döndürücü sayıda ferdin mevcudiyeti, dü yurt ortada tansiyonu yükseltti.
Belarus, Polonya'yı Avrupa'ya muhaceret arayışındaki insanlara insanca muamelat göstermemekle, Polonya yönetimi ise Belarus'u bu insanları siyasal taşıt kendisine kullanmakla suçladı.
AB de sınırdaki bu vaziyetten ötürü Belarus yönetimini "göçmenleri giymek ve AB sınırlarına gitmeye motivasyon etmekle" suçlama etti.
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Polonya ile Belarus sınırındaki krizin peşi sıra AB üyesi ülkelerden Belaruslu yetkililere müteveccih esnetilmiş müeyyide rejimini onaylaması çağrısında bulundu.
