İslamabad
Pakistan’ın Dera Adem Heil şehri, 150 yıldan fazladır dünyanın bu dalında gayrikanuni silah endüstrisinin merkezi namına nitelendiriliyor.
Başkent İslamabad’a 200 kilometre uzaklıkta mevcut Dera Adem Heil'de 150 yılı fazla süredir evlerde, sokaklarda ve bodrum katlarında gayrikanuni silah üretiliyor ve satılıyor.
Dera çarşısının ortak aslında gayrı başına sağlı sollu yüzlerce silah dükkanı caddeye konumlanmış vaziyette.
Bu dükkanlarda, av ve incitici menşur tüfekleri, bizatihi silahlar, tabancalar ve roketatarlar anımsamak mümkün.
Çarşıda gezerken silah dükkanlarının aykırı dizilmesi ve silah işaretlerinin duvarlara resmedilmesi hücre çarparken, mamul eroin ve barut kokusu da havayı kaplıyor.
25 binin üstünde silah ustası
Şehir sakinlerinin en ehemmiyetli anlaşma deposu silah elde etmek ve satmak. Bölge, Güney Asya’nın en ehemmiyetli gayrikanuni silah ticareti merkezlerinden birisi namına biliniyor.
Gerek Afganistan'da yaşanmış olan işgaller lüzum Pakistan yasalarının 2018'e derece bu alanda meri olmayışı şehirdeki silah ticaretinin büyümesinde ehemmiyetli gösteriş oynadı.
Peşaver’e ortak zaman uzaklıktaki ülke 100 binin üstünde nüfusa eş ve site 2 binin üstünde silah dükkanına ev sahipliği yapıyor.
Dağların çevirilmiş bulunduğu Dera Adem Heil'de yüzlerce irili ufaklı işlik ve fabrikada etkin 25 binin üstünde de silah ustası bulunuyor.
Silahlar telefondan ucuz
Ölümcül silahların replikalarının satılmış bulunduğu şehirde, satıcılar mevrut öğrenci layıkıyla silah üretiyor.
Aylık silah üretimi miktarı satıcıdan satıcıya fark gösteriyor. Bu kimisi yerlerde 50-60 kimisi yerlerde ise 1000'e derece çıkabiliyor.
Replika tabancaların fiyatı 10 bin Pakistan rupisinden (790 lira) başlıyor ve alıcının taleplerine layıkıyla değer biraz 1000 dolara çıkabiliyor.
Yine replika tüfekler sayı farkı 30 bin Pakistan rupisinden başlıyor (2 bin 357 lira) ve fiyatlar silahların özelliklerine layıkıyla katlanıyor.
Şehirde en baş döndürücü satılan silahlar ortada AK-47 piyon tüfeği replikaları ve orijinalleri bulunuyor. Bu tüfeğin replikalarının tutarları sayı farkı 20 bin Pakistan rupisinden (1571 lira) başlıyor.
Öte taraftan silah dükkanlarında Türk inşası tabancaların da replikaları satılıyor.
Şehirde imal edilen silahlar zeki telefonlardan daha ucuza sektöre sürülüyor.
Silah atölyeleri
Silahlar, Dera çarşısının değme dü kısmına yayılan dükkanlarda sergileniyor.
Bu dükkanların doğrudan peşinde ise silah atölyeleri bulunuyor. Burada ortak silahın yeniden sona inşası ustalar çeşidinden gerçekleştiriliyor.
Bir usta, replika ortak tabancayı sayı farkı 3 günde üretebiliyor. Tüfeklerin inşası ise 5-6 haset buluyor.
Silah üretimi nice atölyede makinelerden artma anadan görme yöntemlerle yapılıyor.
Çarşıda silahların birlikte askeri donatı anımsamak da mümkün. Mermiler, redif şarjörler, askeri yelekler, dürbünler ve baş döndürücü sayıda takım raflarda görülebiliyor.
Silahların gövdesi, şarjörlerin yapımı, tutak üretimleri, pentür ve el işi faaliyetleri değişik atölyelerde gerçekleştiriliyor.
5 liraya mermi
İsminin açıklanmasını istemeyen ortak silah ustası, AK-47 piyon tüfeği mermilerini 60 Pakistan rupisine (yaklaşık 5 lira) sattığını, günde 2 bin 500, ayda ise 60 binin üstünde kurşun ürettiğini söyledi.
Burada yaşayanlardan Muhammed Aves, silah üretiminin sakıncalı ortak iş olduğunu, baş döndürücü sayıda fâni kazanın gerçekleştiğini söyledi.
Aves, başta kurşun imalatında barutun kullanımından meydana gelen patlamaların yaşandığını, arada sırada hamam iklim yardımıyla patlayan barutların fâni kazalara kez açtığını belirtti.
Dera Adem Heil’in iri ortak silah piyasasına eş bulunduğunu tabir fail Aves, halkın en ehemmiyetli anlaşma kaynağının silah ticareti bulunduğunu kaydetti.
Silahlar çarşının yanı başlangıcında sınav ediliyor
Çarşıda gezerken, doğrudan geri sokaklarda inşası sonlanmış ve tecrübe etmek neredeyse ateşlenen silahların seslerini işitmek mümkün.
Bu tecrübe atışları ortak yahut gereksiz kulübelere yapılıyor. Çarşının doğrudan yanı başlangıcında meydana gelen bu atışlar ehemmiyetli ortak riziko oluşturuyor.
Bölge sakinleri, bu halde ölen yahut vurulan baş döndürücü sayıda isim bulunduğunu aktarıyor.
Atölyelerde dallar da çalışıyor
Silah atölyelerinde dallar da çalışıyor. Bu evlatların çoğu, silah tüccarlarının yakınlarından oluşuyor. Böylelikle bu manzume ortak ahir nesle muktebes oluyor.
Elektrik kesintilerinin baş döndürücü kalın yaşandığı kentte satıcıların bir aşırı çağ enerjisi panelleri yahut jeneratörlere sahip. Bu sayede işlerinin sekteye uğramasına bariyer oluyorlar.
FATA etkisi
Federal Olarak Yönetilen Aşiretler Bölgesi (FATA), 2018’e derece Pakistan yasalarının haricinde özlük kendini dalavere fail boz ortak yapıdaydı.
FATA, Hayber Pahtunhva eyaletine bağlanmadan önce, İngiliz sömürge döneminden artan 150 salname FATA Suçlar Düzenlemesi (FCR), aşiretlerin özlük kanunları ve İslamabad'dan tayin edilen semt valisinin kararlarıyla dalavere ediliyordu.
150 yılı fazla süredir Dera Adem Heil’deki silah üretimi ve satışına müteveccih ameliyat varlığını FATA çatısı altında sürdürdü.
Dera Adem Heil, değme ne derece Hayber Pahtunhva eyaletine bağlansa da kabilelerin 100 yılı fazla süredir tradisyon namına bitmeme ettirdiği silah üretimi ve satımına müteveccih faaliyetlerin yasaklanması dört dörtlük anlamıyla muhtemel olmadı.
Öte taraftan Pakistan'ın, bu alanı yasalı namına iri ortak silah üretimi merkezine tahvil planları 2013’ten beri gündemde. Ancak semt halkının bu düşünceye hamam bakmadığı belirtiliyor. Bu nedenle bu adım dair daha ortak noktaya varılamadı.
Bölgedeki silah tüccarlarının bir aşırı yüzyıllardır orada canlı Afridi kabilesine mensup. Bu gidiş da silah tüccarlarının hükümet politikalarına erinç yegâne ünlü akıntı etmelerini kolaylaştırıyor.
Gelenek namına silah üretmek
İsminin paylaşılmasını istemeyen ortak silah tüccarı, AA muhabirine icra ettiği açıklamada, 2018'den geçmiş değme muhtelif silahı ferah ferah ürettiklerini fakat Hayber Pahtunhva eyaletine bağlandıktan sonraları işlerin eskisi denli olmadığını anlattı.
Silah tüccarı, şimdilik devletin kendilerine ferah makineli tüfek tüfek tüfekler, av tüfekleri ve tabancaların üretimi düşüncesince müsaade verdiğini fakat ağırbaşlı makineli tüfek tüfek silahların ve roketatarların üretiminin haram bulunduğunu söyledi.
Ağır makineli tüfek tüfek silahları üretenlerin dam cezasıyla erinç karşıya kaldığını vurgulayan silah tüccarı, "Hem ağırbaşlı makineli tüfek tüfek silahlar aynı zamanda roketatarlar bundan sonraları sezdirmeden üretiliyor." dedi.
Silah tüccarı, şu an düşüncesince ortak intikal zamanında olduklarını, hükümetin yegâne seferde bu geleneği ortadan kaldıramayacağını tabir etti.
Yaptıkları işi silah atıp satmanın ötesinde değerlendiren silah tüccarı, "Bu, ticaretin ötesinde ortak derk eş bizim için. Bu bizim geleneğimiz." diyerek konuştu.
Silahlar, dünya içi ve dünya dışına gönderilebiliyor
Bu silahlar ülkenin muhtelif eyaletlerine istem dahilinde gönderilebiliyor. Özellikle kabile büyükleri, topluluklarının güvenlikleri neredeyse silah satın yerlerin başlangıcında geliyor. Bunun haricinde av ve özlük güvenliklerini getirmek düşüncesince silah alanlar da mevcut.
Silahların üretimi gayrikanuni bulunduğu düşüncesince sevkiyatı da gene bu kapsamda değerlendiriliyor.
Lisansı sıfır silahlar suçlular düşüncesince cazip
Ulusal basındaki haberlere göre, silahların lisanslarının olmaması başta suçlulara alımlı gelirken, çoluk çocuk de fiyatların ehven olması zımnında silah alımına dönük durumda.
Lahor’da akıbet senelerde oluşturulan baş döndürücü sayıda silah dükkanı yoluyla Dera Adem Heil'den mevrut silahlar sektöre sürüldü.
Yine bu dükkanların gerçek sıfır silah lisansı vermesi de silah alımını yaygınlaştırdı. Bu silahlarla yakalanan eşhas ise yasadaki boşluklar yardımıyla kefaletle başıboş bırakılıyor.
Turistler çeşidinden görüşme ediliyor
Dera Adem Heil'deki gayrikanuni silah ticareti faaliyetleri şehre baş döndürücü sayıda yerel ve ecnebi turistin de gelmesine kez açmış durumda.
Son senelerde YouTube'da gezi videoları paylaşan maceraperestleri de kentin sokaklarında değerlendirmek mümkün.
