Küresel hava değişikliğinin tesiri altında bulunan Türkiye'de 2021 senesinde sıcaklıkların mevsim normallerinin üstünde seyretmesi, arıcılığı da olumsuz etkilemeye başladı. Van'da matlup yağışların olmaması, havanın baş döndürücü ısınmasıyla baş başa doğada açan çiçekler çelimsiz müddette kururken, kovandan çıkan arılar ise yağışsızlık dolayısıyla çiçek tozu ve bal özü bulmada zorlanınca bal üretimi de sıkıntıya girdi. Kovanından çıkan fakat yeteri denli çiçek tozu ve bal özü toplayamayan arılar aç kalmaya başlarken, buna ilişkin kendisine bal üretiminde de düşme yaşandı.
Yağış azlığı dolayısıyla bitkilerin kurumuş olduğu Van'da, bu sene bal üretimi azaldı. Yeterli yağışların olmaması kararı bitkilerin kuruması dolayısıyla salname 2 bin 200 titrem yöresinde bal üretimi meydana getirilen kentte, üretimin bu sene fakat yüzdelik 25 oranında gerçekleştiğini tabir fail Van Arıcılar Birliği Başkanı Halil Tandoğan, “Kuraklık baştan sona konuşuluyordu lakin kılıç bu sene iliklerimize denli yaşadık. Son 30 senenin ihtimal de en yağışsız sezonunu geride bıraktık. Özellikle mevsim ortalamalarının üstünde dargın ve ısıdam geçişi, ilkbaharda yeterince yağışı almamasından ötürü doğada yan yana er siper meydana geldi. Otlar, çiçekler yetişmedi. Arı da yeterince ne kuluçkaya yattı ne de bal nektarı olabilecek çiçek bulabildi. Bu sebeple ilimiz bu sene bal üretiminin fakat 4'te birisi denli üretilebildi. Bal piyasasında da yan yana ara oldu. Çam balı bölgesinin yanmasından ötürü çiçek balına güvenilmez yan yana arzu vardı. Ancak arzu bulunmasına karşın elimizde yeterince bal yoktu” dedi.
Kuraklık dolayısıyla yeterince beslenemeyen arılarda dayanım zayıflığı oluştuğuna özen çekici Tandoğan, “Hayvanlarda da yan yana muafiyet sistemi vardır. Bununla bu arada yeterince beslenemeyen hayvanlarda maraz ve zararlılara dirlik yan yana dayanım zayıflığı oluşturuyor. Kuraklık ile baş başa yeteri derecede beslenemediğinden ötürü arı kışlamasını aşkın yan yana tomar kayıpla geçirmekteyiz. Arı ölümleri aşkın yan yana tomar yaşanmaktadır. Bu da önümüzdeki ilkbahar mevsiminde arı ölümlerinin aşkın yan yana tomar olabileceğini göstermektedir” ifadelerini kullandı.
Daha ilk yan yana kovanda tahminî 30 kilogram bal elde edilirken, yağışsızlık dolayısıyla bu sene fakat 8 kilogram bal alabildiklerini vurgulayan Tandoğan, “Kuraklık bizlere bu sene hissettirdi. Önümüzdeki zamanlarda tehlikeler bizi bekliyor. Bununla ilgilendiren muhtelif mekân önlemleri ve yasaların geliştirilmesi lazım. Sanayi, mekân kirliliği ve tarımsal zirai ilaçlar ile ilgilendiren aşkın ağır önlemlerin masaya yatırılması lazım. Eğer ki yağışsızlık hakeza bitmeme ederse arımız yöntemince kaybolacak ve arısız kalabiliriz. Tarımdaki sulama durumlarının arama edilmesi, yeterince talihli bitkilerin ekilmesi ve mekân kirliliğine özen edilmesi lazım. Özellikle kışlatma bölgelerinde narenciyede makbul tarımsal ilaçların banko yasaklanması lazım. Çünkü orada aşkın ağır yan yana arı ölümüne etken oluyor. Ayrıca elimizdeki birtakımı arılar, hastalıklara dirlik dayanım gösteremiyor. Bunun düşüncesince henüz aşkın genetiği güçlendirilmiş, domestik arı ırklarıyla çalışmamız lazım” sanarak konuştu.
Van'da tahminî bin 400 arı işletmesinin bulunduğunu da laflarına ekleyen Tandoğan, “140 bin arı kovanımızın 50 bini emektar insan esmer kapçık arısı olup geriye küsurat ise fenni kapçık insan arıcılıktır. Bunun indinde 140 bin denli da haricen alana mevrut gezici arıcılar var. Ben bu çerçevede tamamı arıcılarımıza mıhlı yan yana mevsim diliyorum” dedi.
Atilla İdiz
