İstanbul
Türk Böbrek Vakfı (TBV) Başkanı Timur Erk, AA muhabirinin Organ Bağışı ve Nakli Haftası kapsamındaki sorularını yanıtladı.
Türkiye'de böbrek nakli dair 10 sene öncesine gereğince en ehemmiyetli gelişimin "hiç diyaliz tedavisi görmeden, diyalize bağlanmadan doğrudan aktarım sayısındaki artış" bulunduğunu özetleyen Erk, "Bu kantite sabık sene meydana getirilen kâffesi nakillerin yüzdelik 25,7'sini oluşturmaktadır. Ayrıca canlıdan meydana getirilen nakillerde müşteri ve donör ortada 8 kriterde ahenk sağlanması uygulaması vardı, geçer not ilaçlardaki gelecek gelişmeler yardımıyla bu ölçüt sayısı 2'ye düştü, birtakım olaylarda hoppadak kan uyumu kriteri ile aktarım yapılabilmektedir." sanarak konuştu.
Erk, Sağlık Bakanlığı verilerine gereğince Türkiye'de 23 bin yöresinde hastanın böbrek, 952 hastanın kalp, 68 hastanın akciğer, 1.717 hastanın karaciğer, 283 hastanın pankreas, 1.301 hastanın saydam tabaka nakli beklediğini dile getirerek, senelerdir en şişman probleminin kadavra organ yetersizliği bulunduğunu vurguladı.
Timur Erk, şu detayları verdi:
"2020 önceleri meydana getirilen böbrek nakillerinin averaj yüzdelik 20'si kadavra donörden iken 2020 ve 2021'de bu kantite yüzdelik 10'lara düştü. Geçen sene meydana getirilen 2 bin 499 böbrek naklinin 249'u (yüzde 10); bu sene evvel teşrin kocaoğlan sonu bakımından meydana getirilen 2 bin 692 naklin 263'ü (yüzde 9,76) kadavradan nakil. Bu kantite 2019'da da yüzdelik 16 idi. Kovid-19 dolayısıyla kadavra organ temininde azalış gözleniyor. Kovid-19 salgını çağında çalışkan vericiden meydana getirilen aktarım rakamları da koşut adına düştü."
Çapraz aktarım oranının sabık sene yüzdelik 7,5 bulunduğunu kaydeden Erk, nakledilen böbreklerin yüzdelik 94'ünün 1 sene ahir muayenelerinde hala çalışmaya bitmeme ettiğini söyledi.
Timur Erk, kanser, his hastalığı, süreğen enfeksiyon kabilinden ek müşterek rahatsızlığı sıfır kâffesi organ yetmezliği tanısı konulanların gizil organ gözleyen hastalanmış olduğuna ayraç ederek, laflarını şöyleki tamamladı:
"Böbrek yetmezliği bazında ek müşterek rahatsızlığı sıfır kâffesi diyaliz hastaları gizil alıcıdır. Ancak kadavra teminin çıtırbom bulunduğu vatanımızda böbrek elan aşırı dinç alıcılara takılmaktadır. Canlı vericiden aktarım yapılabilen, böbrek, karaciğer, mızrap iliği organlarını gözleyen hastalar öbür organları (kalp, akciğer, his kapakçığı, pankreas, bumbar gibi) gözleyen hastalara gereğince az buçuk elan şanslılar. Diğer organları gözleyen hastaların yegâne organ bulma şansı kadavra donörler, kadavra donörlerin de çıtırbom kalması, bu hastaların dirim şansını aşırı kısaltmaktadır. Böbrek gözleyen hastaların, bekleme sürecinde diyaliz tedavisi şansı bulunmaktadır. Son çevrim süreğen böbrek yetmezliği tanısı mevcut hastaların evvel 10 yılda ölüm kalım payı averaj yüzdelik 40'tır."
