Yezd
Bölge halkı çeşidinden arzu ve adak ağacı kendisine da tanıdık Eberkuh Servi Ağacı, ülkenin kültürel mirasında ehemmiyetli toprak tutuyor.
İran'ın en buğulu ağacı üzerine nice söylenti mevcut. Kimileri ağaca dirilik suyunu Nuh Peygamber'in oğlu Yafes'in verdiğine inanırken, kimileri de elçi kendisine ikrar edilen Zerdüşt'ün ağacı diktiğine bağlı efsanelerden lakırtı ediyor.
Dünyanın en buğulu ağaçlarından
Dünyanın en buğulu ağaçlarından bir tanesi aziz ve ilmî ismi "cuppresus sempervirens" bulunan Eberkuh Servi Ağacı'nın boyu kısaca 28 metre. Ağacın beden çapı 4 metreyi, bazısı dallarının uzunluğu ise 2,5 metreyi buluyor.
Akdeniz iklimine ilişik ve Şiraz çeşidi müşterek direk kendisine ikrar edilen Eberkuh Servi Ağacı, asırlara düzlük okuyor.
13. ve 14. yüzyıllarda canlı İranlı isimli sanlı müverrih ve coğrafyacı Hamdullah Müstevfî El-Kazvînî, Nüzhetu'l-Kulûb isimli ehemmiyetli eserinde, bu ağaçla dayalı "Eberkuh'ta şöhreti dünyaya yayılan müşterek selvi var. Belh ve Keşmir servileri aşırı ünlüdür fakat bu onlardan henüz derinliğine ve henüz büyüktür." ifadelerini kullanıyor.
Ağaç emektar tarihlerde oluşturulan su kanallarıyla sulanıyordu
İran Kültürel Miras, El Sanatları ve Turizm Bakanlığı Eberkuh İlçe Müdürlüğü Uzmanı Müslim Furudi, AA muhabirine icra ettiği açıklamada, minimum 4 bin yaşlarında bulunduğu kestirim edilen ağacın bölgenin en ehemmiyetli zamanı ve kültürel varlığı bulunduğunu söyledi.
Yerli ve ecnebi turistlerin ağaca iri bağ gösterdiğini aktaran Furudi, "Bu ağaçla dayalı uyanıklık çeken özellik sulanması ve su kaynağıyla ilgilidir. Ağaç emektar tarihlerde oluşturulan su kanallarıyla sulanıyordu. Bunlardan bir tanesi henüz biraz yıl öncesine derece da kullanılabilen Nebadan Su Kanalı'ydı. Bu kanalların tarihinin de 2 bin 500 yıl öncesine dayandığı belirtiliyor. Ağacın yaşlarının da bu yüzden aşırı henüz müşterek tomar bulunduğunu düşünüyoruz." dedi.
Ülkedeki kuraklıktan etkilenmedi
Son zamanlarda kalan susuzluk ve çevresel felaketlerin ağaca el etmediğini dile getiren Furudi, şunları söyledi:
"Bu direk düşüncesince aktivistler ve çırçıplak maşer kuruluşları hususi efor gösteriyor. Bakımı ve korunması düşüncesince hususi emek vermek grupları oluşturuluyor. Bunun düşüncesince çeşitli etkinlikler düzenleniyor ve lazım gelişigüzel çeşitli aşama atılıyor. Ağaç düşüncesince yayınlanan el birliği aşırı önemli. Servi aşırı çelimli ve dirençlidir. O sebeple akıbet yıllardaki kuraklıktan etkilenmedi. Halkın hevesi olmasa direk bu halde mıhlı kalmazdı."
Furudi, akıbet zamanlarda ağacın çevresine konulmuş bulunan aydınlatmaların henüz müşterek tomar haşerenin oluşmasına sefer açtığını ve duyar mekân örgütlerinin çabasıyla bu ışıkların tamamının kaldırıldığını aktardı.
İranlı yetkili, "Hâlihazırda ağacı derneşik kendisine arama fail ve lazım bakımını karşıcı uzmanlarımız var. Bu yapıtı zılgıt fail tehlikelerden bir tanesi ortasında oluşturulan yarıktır. Bu henüz ilk amatörce plastik malzemelerle kapatılmıştı, fakat tek akla yatkın sıfır müşterek yöntemdi. Ağacı zılgıt fail en iri korku budur." sanarak konuştu.
Dünya Mirası Listesi'ne girmeyi bekliyor
Eberkuh Servi Ağacı'nın UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne katılması düşüncesince nice teşebbüste bulunduklarını tamlayan Furudi, şöyleki bitmeme etti:
"UNESCO Dünya Miras Listesi düşüncesince aşırı ciddi müşterek proses işliyor ve bu aşırı devir alıyor. Her yıl müşterek ülkeden müşterek işaret seçilerek listeye ekleniyor. Biz de tam bekliyoruz. Kesinlikle endamsız müddet süresince Dünya Mirası Listesi'ne alınacaktır."
Bölge halkının arzu ve adak noktayı kendisine ikrar ettikleri düşüncesince başlangıçta ağaca çaput parçaları bağladıklarını ve burada kurban kestiklerini aktaran Furudi, buna bundan böyle müsaade verilmediğini laflarına ekledi.
