Berlin
İkinci Dünya Savaşı'nın peşi sıra Soğuk Savaş'ın sembolü bulunan Berlin Duvarı'nın yıkılmasının üstünden 32 sene geçmiş olmasına rağmen Almanya'da şarki eyaletleri, gündüz batısı eyaletlerine mucibince hesaplı namına geride kalmaya bitmeme ediyor.
Almanya'da 13 Ağustos 1961'de yapımına başlanan ve 28 sene Federal Almanya Cumhuriyeti (BRD) ile Demokratik Almanya Cumhuriyeti'ni (DDR) yarıcı duvar, 9 Kasım 1989'da yıkıldı.
İkinci Dünya Savaşı'ndan yenmiş çıkan Almanya; ABD, İngiltere, Fransa ve Sovyetler Birliği kabilinden 4'e bölündü. ABD, İngiltere ve Fransa'nın kontrolünde mevcut yerlerin yönetimleri birleştirilerek 1949'da "Batı Almanya" namına bilinen BRD kuruldu. Sovyetler Birliği yönetimindeki kısımda ise "Doğu Almanya" namına vasıflandırılan DDR duyuru edildi.
Savaşın peşi sıra BRD, hesaplı namına evolüsyon sağlamış oldu ve burada halkın bol bolamat seviyesi arttı. DDR'de ise aksiyon sağlanamayınca başta canlı ve eğitilmiş 2,5 milyondan müşterek tomar kişi, Batı Almanya'ya hicret etti. Bu kaçışları engel olmak düşüncesince Doğu Almanya yönetimi, 13 Ağustos 1961'de Sovyetler Birliği kontrolündeki bölgenin çevresini güçlü tellerle çevirdi.
17 Ağustos 1961'de Soğuk Savaş'ın sembolü durumuna doğacak 3,6 m. yüksekliğinde duvar mensur edilmeye başlandı. Sonraki senelerde "Utanç Duvarı" yahut "Berlin Duvarı" namına da anılacak duvar, hem dü Almanya'yı bununla beraber dünyayı dü kutuplu düzene ayırdı. Duvar, Berlin kentini de ikiye böldü. Kentin etrafında tahminî 155 kilometre uzunlukta duvar örüldü.
Süreç zarfında duvarın etrafında asayiş önlemleri artırıldı, "ölüm şeridi", "iç duvar" ve 302 dikiz kulesi denli unsurlar eklendi. Doğu ve Batı Berlin ortada 8 münteha kapısı kuruldu. Friedrichstrasse Caddesi üstündeki "Checkpoint Charlie", en şöhretli münteha intikal noktası namına işlev verdi.
Duvarın örülmesine rağmen müşterek tomar sayıda kişi, Batı Almanya'ya uzaklaşmak isterken yaşamını kaybetti. Kayıtlara mucibince 136 kişi, savuşma teşebbüsü esnasında öldürüldü.
Demokratik Almanya Cumhuriyeti'nde halk, Sovyetler Birliği'nde duruluk ve baştan oluşum (Glasnost ve Perestroyka) politikasıyla 1989'da sokaklara çıktı, Macaristan ve o fasıl adı "Çekoslovakya" bulunan yurt üstünden BRD'ye kaçmaya başladı.
Doğu Almanya, hesaplı göstergelerde Batı Almanya'nın bunca gerisinde
DDR yönetimi, ülkedeki gösterilere ve gelişmelere kelimesiz kalamadı. 9 Kasım'daki matbuat toplantısında çıkarılan yolculuk düzenlemesiyle halkın Batı Almanya'ya geçebileceği duyuruldu. Bunun üstüne Doğu Almanlar, münteha intikal noktalarına atak etti. Halk, üstüne çıkmış olduğu duvarı yıkmaya başladı. Böylece 28 sene 2 ay 28 devir ayakta küsurat "Utanç Duvarı", 9 Kasım 1989'da yıkıldı. Duvarın ortadan kalkması dü Almanya'nın 3 Ekim 1990'da birleşmesine defa açtı.
Birleşmenin peşi sıra Alman hükümeti, Almanya'nın doğusundaki alana "ayrıcalıklı" yatırımlar gerçekleştirmesine rağmen gine de doğudaki eyaletler hesaplı namına batıdaki eyaletlerin arkasında kaldı.
Son yıllardaki ehemmiyetli gelişmelere rağmen Alman hükümetinin 2020 verilerine mucibince hazırladığı "Alman Birliğinin Durumu" ile alakalı sonuç salname tutanağa göre, emektar Doğu Almanya, işsizlikten gelire denli ehemmiyetli hesaplı göstergelerde Batı Almanya'nın bulunmuş olduğu noktadan bunca uzakta toprak alıyor.
Ülkenin şarki eyaletleri, hesaplı bakımdan gündüz batısı eyaletleri ile aradaki farkı azaltmasına rağmen bu eyaletlerin strüktürel namına güçsüz olma nitelikleri bitmeme ediyor. Ülkenin batısı ile doğusu arasındaki hesaplı farklar sürerken, doğudaki faziletkâr başıboşluk ve gençlerin batıya toprak kayması de şişman mesail namına dikkati çekiyor.
Birleşmeden sonraları Doğu Almanya'ya beş on şişman endüstri kuruluşu yahut ortaklık merkezinin yerleşmesi de doğudaki hesaplı büyümeyi zorlaştırdı.
İstihdam açısından durum
Eski Doğu Almanya'da işsizlik, batıya mucibince faziletkâr kalmaya bitmeme ederken, 2020'de emektar Batı Almanya'nın 6 eyaletinde averaj başıboşluk payı yüzdelik 5,6, emektar Doğu Almanya'nın 10 eyaletinde ise yüzdelik 7,3 oldu.
Verilere göre, Doğu Almanya'daki işçiler, garplı meslektaşlarına mucibince henüz az ecir almaktadır ve henüz derinliğine çalışıyor.
Berlin Duvarı'nın yıkılmasından 31 sene sonraları Alman müfrit araba üreticisi BMW, Doğu Almanya'da mevcut Leipzig'deki fabrikasında haftalık düzentileme saatlerini 2026 yılına denli üç evrede 35 saate indirecek. Böylece BMW Group çalışanları, batıdaki meslektaşlarından 3 sayaç müşterek tomar idman mecburiyetinde kalmayacak.
Volkswagen de mayısta Doğu Almanya'daki fabrikalarında haftalık düzentileme saatlerini Batı Almanya fabrikalarındaki denli 35 saate düşürmüştü.
Doğu ve batıda tazminat, brüt ücretler, aylık ve harcanabilir gelir farklı
Eski Doğu Almanya'daki çalışanlar, emektar Batı Almanya'dakilere mucibince henüz az kazanıyor. Alman hükümetinin "Alman Birliğinin Durumu" tutanağına göre, bütün tazminat, brüt ücretler, aylık ve harcanabilir (vergi sonrası) gelir, emektar Doğu Almanya'da emektar Batı Almanya'ya mucibince derinliğine süredir henüz ceninisakıt ölçüde bulunuyor. Eski Doğu Almanya'da 2019'da adam başı harcanabilir gelir 21 bin 46 avro, emektar Batı Almanya'da ise 23 bin 706 ekü oldu.
Nüfus Doğu Almanya eyaletlerinde 16,2 milyon, Batı Almanya eyaletlerinde ise tahminî 67 milyon.
Kişi başına sakıt GSYH ise 2020'de emektar Doğu Almanya eyaletlerinde 32 bin 422 avro, emektar Batı Almanya eyaletlerinde ise 41 bin 940 ekü oldu.
Almanya'da doğudaki hayat standartları ve cemaat olunan hususi varlıkların batının arkasında kalması dikkati çekiyor. Batılı haneler averaj 182 bin avro, doğudaki haneler ise 88 bin ekü varlığa cemaat bulunuyor.
Uzmanlar, Almanya'nın 32 sene ilk baştan birleşmesini "uzun müşterek zaman" namına nitelendirirken, Doğu ve Batı Almanya halkının hesaplı ve içtimai manada baştan kusursuz anlamıyla birleşmesinin henüz derinliğine devir alacağını belirtiyor.
Doğu eyaletlerdeki hesaplı mesail halkın içtimai ve siyasal hayatına da yansıyor.
Almanya'da baş döndürücü sağcı Almanya düşüncesince Alternatif (AfD) Partisi'nin oylarının, şarki eyaletlerinde gündüz batısı eyaletlerine mucibince yükselmesi özen çekiyor. 26 Eylül'de meydana getirilen umumi seçimlerde AfD, Almanya'nın doğusunda toprak meydan Thüringen ve Saksonya eyaletlerinde birinci, Brandenburg ve Mecklenburg-Vorpommern'de ise ikinci mükemmel toprak almıştı.
