Cenevre
Cenevre'de 150 üyenin katılımıyla 30 Ekim 2019'da başlamış bulunan Suriye Anayasa Komitesi görüşmelerinin evvel 5 turunda rejim heyeti uzlaşmaz davranış sergilemişti.
Rejim heyeti bu turdan itibaren görüşmelerde terörle uğraş kıl payı ruzname dışı mevzuları masaya getirerek, Komitenin esasi toplantı amacını gerçekleştirmesine izin etmemişti.
Esed rejimi, çırçıplak maşer kuruluşları ve Suriye muhalefeti temsilcilerinin rastgele birinden 15'er insandan oluşan anayasanın "Küçük Grup" üyeleri, tahminî 9 ay aranın peşi sıra altıncı dolaşma görüşmeleri düşüncesince Cenevre'de baştan müşterek araya geldi.
BM Suriye hususi Temsilcisi Geir O. Pedersen, 17 Ekim Pazar düzenlemiş olduğu matbuat toplantısında, dünkü Suriye anayasası taslağı hazırlanması düşüncesince tarafların anlaşmaya vardığını duyurdu.
Bu açıklamanın ardından, 18 Ekim Pazartesi başlamış bulunan 6'ncı turda ise rejim heyeti, anayasanın bel kemiği ilkelerine müteallik 6 maddeden oluşan müşterek eskiz dosdoğru sundu.
Egemenlik, istiklal ve arazi bütünlüğü mevzularını içeren 6 maddeden oluşan belgeye AA ulaştı.
Taslak metnin evvel maddesinde "Suriye Arap Cumhuriyeti, iç işlerine haricen nazar boncuğu halde engelleme benimseme etmeyen dört dörtlük bağımsız, hâkim müşterek devlettir." ibaresi arsa aldı.
Taslak metnin 5'inci maddesinde ise "Suriye Arap Cumhuriyeti Arap dünyasının müşterek parçası olup Arap kimliğiyle övünç duygun ve Arap milletlerinin donanması hedefini realizasyon amacında Arapların aykırı teşrikimesai ve dayanışmasını desteklemektedir." ifadesi kullanıldı.
Diğer maddelerde de Suriye'nin "toprak bütünlüğü" ve "dış güçlere" müteallik ifadeler arsa aldı.
Muhaliflerin sunmuş olduğu metinde "ulusal güvenlik" ve "ordu" vurgusu
25-29 Ocak'ta meydana gelen Suriye Anayasa Komitesi 5'inci dolaşma görüşmelerinde anayasanın yazımı düşüncesince evvel konkre adımı atan yan bulunan Suriyeli muhalifler olmuştu.
Muhalifler, yazımını tamamladıkları 10 bel kemiği maddeyi Anayasa Komitesine sunmuş fakat diyeti özümleme fail kurul bu maddeleri mütalaa etmeyi bile reddetmişti.
Suriyeli muhalifler bu turda da anayasanın bel kemiği ilkelerine müteallik 4 maddeden oluşan eskiz metni evvel Pedersen'e sundu.
Ulusal güvenlik, ordu, asayiş birimleri ve duyu mevzularını içeren dört husus şöyle:
1- Ulusal güvenliği destek edinmek düşüncesince asayiş ve duyu kurumları oluşturmayı üstenme fail devlet, hukukun üstünlüğüne naşir olup, kanun ve ahbaplık çerçevesinde akım değer ve insanoğlu haklarına hürmet ilkesine müteallik olup en ümranlı standartlarda çalışkanlık gösterir.
2- Ordu, silahlı kuvvetler ve asayiş birimleri, millî donanması ve egemenliği gerçekleştirme fail ulusal kuruluşlardır. Ordunun prensipleri, rastgele çeşitli ideoloji, partici ve klikçi linklerden ırak ara vermek ve Suriye'de tabanca taşıyıp kullanan yegâne gurur olmaktır.
3- Ordu, değim ve düzen bağı merkezli müteharrik silahlı müşterek güçtür. Faaliyetlerini anayasaya makul namına gerçekleştirir. Birlik biçiminde ve ahbaplık çevresinde örgütlü olmuştur. Vatan sathını ve halkı, aut tehditler ile yıldırı karşısında defans vazifesini üstlenir. Suriye'nin bağımsızlığını ve arazi bütünlüğünü korur. Hukuk göre siyasal yansızlık zarfında olmak, çıkışlı çırçıplak makamları ve camiası desteklemekle yükümlüdür.
4- Güvenlik birimleri, amme düzenini sağlamak, kişi, gurur ve malı destek edinmek ve kanunları uygulamakla vazifeli olup, kendileri de hükümlere tabidir ve görevlerini dört dörtlük müşterek siyasal yansızlık çerçevesinde bel kemiği insanoğlu haklarına hürmet kesiksiz adına getirirler.
Suriye Anayasa Komitesinin yapısı
Suriye Anayasa Komitesi, şişman ve ıvır zıvır edinmek kıl payı dü yapıdan oluşuyor.
Büyük yapı, alt kurul üyelerinin tümünü kapsıyor ve rejim, ihtilaf heyeti, çırçıplak maşer temsilcileri edinmek kıl payı 3 gruptan oluşuyor.
Küçük çatı ise 3 listeden seçilen 15'er insandan meydana geliyor ve anayasanın yazımından mesul bulunuyor.
45 nefis doldurulma kurulunun hazırladığı taslakları, 150 nefis şişman binanın onaylaması, değişmeyen katılması düşüncesince ise üyelerin minimum yüzdelik 75'inin "evet" oyu vermesi gerekiyor.
Komitenin dü eş başkana ehil olması dikkati çekiyor.
Muhaliflerin eş başkanlığını emektar Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu (SMDK) Başkanı Hadi el Bahra, rejimin eş başkanlığını ise eskiden anayasayı hazırlayan komitede de arsa meydan hukukçu Ahmed Kuzbari yürütüyor.
