İslamabad
Mayıs'ta 1 dolar 152 Pakistan rupisine eşitken, ahit 1 dolar 173,5 Pakistan rupisine yükseldi. Mayıstan buyana Pakistan Rupisi dolar karşısında tahminî yüzdelik 14 bedel kaybetti.
Kurdaki düşüşün nedenleri ortada yer düşman fiyatlarındaki dalgalanma, global piyasalardaki eder artışları, dolara bulunan faziletkâr istem ve Pakistan ile Uluslararası Para Fonu (IMF) arasındaki görüşmeler gösteriliyor. Yerel paraya bulunan emniyetsizlik neticesinde dövize alakanın artarak çoğalması da gine seviye artışını tetikleyen faktörler ortada sayılıyor.
Petrol fiyatlarındaki artış
Geçen hafta Brent petrolün varil fiyatı Ekim 2018'den buyana geçmiş kere 85 dolara yükseldi. Bu gelişimin peşi sıra Pakistan, 16 Ekim'den makbul kazanmak neredeyse süt fiyatlarına yüzdelik 10 yöresinde bindirim yaptı.
Ülkede kalan besin tutarları ve benzine bindirim yapılması da ihtilaf partilerinin tepkisini çekti. Çok sayıda ihtilaf partisi, bu kararın peşi sıra iklim çapında demonstrasyon kodifikasyon neticesinde aldı.
Gıda fiyatlarındaki dalgalanma
Pakistan İstatistik Bürosu’na (PBS) göre, besin ithalatı finansal senenin geçmiş çeyreğinde güzeşte seneye uyarınca yüzdelik 38 arttı.
Pakistan, besin güvenliğini iletmek düşüncesince besin ithalatına şişman miktarda gerekseme duyuyor. Geçen finansal yılda Pakistan, besin ithalatına 8,3 bilyon dolar ödedi. Pakistan’ın besin ithalatının esas bileşenlerini şeker, un, likit yağ ve bakliyat oluşturmakta ve iklim dünyada palmiye hasım ithal fail geçmiş 5 iklim arasında.
Dünyada global palmiye hasım üretiminin tahminî yüzdelik 85-90'ı Malezya ve Endonezya'da üretiliyor. Yeni yüz koronavirüs (Kovid-19) salgını, muhtelif çevresel ve geri hizmet şerait dolayısıyla Malezya'da arzın düşmesi, palmiye hasım fiyatlarını artırdı. Haziran’da 3,4 Malezya ringiti (7,6 TL) bulunan palmiye yağı, teşrinievvel itibarıyla 5 ringiti (11,1 TL) aştı.
Söz konusu ürün, yemeklik yağdan temizleyicilere, kenarlı ve sınai ürünlere derece aşırı muhtelif bölgelerde kullanılıyor.
Uzmanlar, ithalata tabi müşterek ülkede döviz kurundaki artışın, istihsal maliyeti ve istihlak mülkü fiyatlarında artışa hastalık bulunduğunu belirtiyor. Geçen finansal yılda Pakistan’ın palmiye hasım ithalatının müşterek esbak yıla uyarınca yüzdelik 40’ın üstünde artım gösterdiğini aktaran uzmanlar, emlak içerisindeki dövizle baş başa palmiye yağındaki eder artışlarının da ülkedeki besin fiyatlarını etkilediğini vurguluyor.
Öte taraftan besin fiyatlarındaki artışın nedenleri ortada istifçilik da gösteriliyor. Başbakan İmran Han,15 Ekim'de icra ettiği açıklamada, şeker hastalığı hastalığı stokçularına dirlik kaba önlemler katılması emri verdiğini söylemişti.
IMF ile görüşmeler
Pakistan ile IMF ortada 1 bilyon dolarlık krediye bağlı görüşmeler de sürüyor. Bazı evcil matbuat organları, bahis konusu görüşmelerin başarısızlıkla sonuçlandığını kanıt etmiş, hükümet ise bu iddiaları reddetmişti.
Uluslararası cesaret derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, Pakistan'dan Afganistan'a kalan dolar akışı ilkin kazanmak neredeyse muhtelif faktörler dolayısıyla 2022 düşüncesince Pakistan rupisinin dolar karşısındaki tahmini kıymetini 180 rupi namına güncellemişti.
Hükümetten destekleme açıklaması
Planlama, Kalkınma ve hususi Girişimler Bakanı Asad Umar, piyasalardaki durumun doğrudan normale dönmeyeceğini ve rahatlamanın 2022 Mayıs'tan itibaren gözükebileceğini açıkladı.
Umar ayrıca, akıbet aylarda kalan enflasyonla baş başa vatandaşların alıntı gücünün etkilendiğini belirterek, hükümetin amaç kitlelere destekleme sağlayacağını kaydetti.
Enflasyon artışının sürmesi bekleniyor
Karaçi İslami Bankacılık ve Finans Araştırma Enstitüsü Başkanı Şahid Hasan Sıddıki, AA muhabirine icra ettiği açıklamada, Pakistan’daki akıbet iktisadi göstergelerdeki artışın nedenleri ortada arsıulusal piyasalardaki eder artışları ve yer düşman mamüllerindeki yükselişin tesirinin bulunduğunu vurgulayarak, "Bununla baş başa esas sebep, Pakistan rupisinin dolar karşısında bedel kaybetmesi." dedi.
Sıddıki, mayıstan buyana rupinin 152'den 173,5'e yükseldiğini anlatım ederek, bu durumun ithal ürünlerdeki bağış miktarının da artmasına minval açtığını ve piyasalara da bunun yansıdığını söyledi.
Rupinin bedel kaybını "Pakistan hükümetinin ve biçim bankasının ihtiyatsız politikalarına" bağlayan Sıddıki, bahis konusu politikaların rupinin bedel kaybındaki anne aktif fiil bulunduğu değerlendirmesinde bulundu.
Sıddıki, Pakistan’da enflasyonun arttığına dikkati çekerek, "Ocakta para şişkinliği payı yüzdelik 5,7 namına gerçekleşti. Fakat teşrinievvel itibarıyla para şişkinliği yüzdelik 9 civarında. Bu finansal sene da enflasyonun artarak çoğalması bekleniyor." niteleyerek konuştu.
Gerek biçim bankası gerekse hükümetin politikalarının genellikle “zengin güçlülerin yararına” oluşturulduğunu korumak için çaba sarfeden Sıddıki, bu nedenle bahis konusu problemlerin süreceğini kaydetti.