Malatya
Tarım ve Orman Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğünün desteği ile 2018 senesinde şehrin 9 kazasından 75 üreticiye şıralık, kurutmalık ve karadut çeşitlerinden 3 bin 109 dut fidanı verildi.
Proje kapsamında dikilen dutların 5 sene süresince takip edeni ile istihsal evresindeki sorunların çözümü dair emek vermek yapıldı.
Bu sene ise Arguvan ilçesinde 4 üreticiye 100 dekar bölgede Bakanlığın yüzdelik 75 bağış desteği ile metres dut bahçesi kuruldu.
İl Tarım ve Orman Müdürü Tahir Macit, AA muhabirine, şehirde kayısı, kiraz, elma üzere meyvelerin yanı sıra dut üretimimin de yapıldığını söyledi.
Geçmişte şehirde ipekböcekçiliği benzeri dut yetiştirildiğini hatırlatan Macit, şimdi sonradan meyvesinin besin gayeli tüketildiğini aktardı.
Kentteki dutun hem anadan görme yöntemlerle bununla birlikte sanayideki tesislerde işlenerek muhtelif ürünlere dönüştürüldüğünü özetleyen Macit, "Malatya, Türkiye'de ehemmiyetli pekmez üreticilerinden biri. Sanayide uygulayım bilimi kullanılarak imal edilen pekmezimiz var. Kentin ekonomisi kayısıya dayalı. Biz iklime ait riskleri azaltmak, mahsul çeşitliliğini yükseltmek benzeri muhtelif mahsulat yetiştiriyoruz. Kayısının yetişmediği külot çukuru bulunan alanlara ayrımlı türden kâr ve öteki ekincilik ürünlerini deniyoruz." diyerek konuştu.
"İlkbahar geç donlarından etkilenmeyen ürünlere yöneldik"
"Don çukuru" diyerek ifade ettikleri ve kayısının iktisadi veriminin olmadığı alanlara dut fidanı ekimi yapılması düşüncesince çiftçilere dayanak verdiklerini aktaran Macit, şu şekilde bitmeme etti:
"3-5 yılda birlikte tarımsal külot meydana geliyor. Bazı bölgelerimizde 3 sene külot oluyor, 1 sene sarıerik tutuyor ve iktisadi semere sağlanamıyor. Biz de bahar geç donlarından etkilenmeyen ürünlere yöneldik. Dut rastgele sene derneşik kâr veren, hasadı biraz defa meydana getirilen ürün. Dut ağustos ayına derece kâr vermeye bitmeme eder. "
"2020 senesinde 44 ülkeye, 5 milyon dolarlık döşenmemiş dut ihracı yapıldı"
Dut ve dut ürünlerinin iklim dışına satıldığına da dikkati çekici Macit, "Kentten 2020 senesinde 44 ülkeye 5 milyon dolarlık döşenmemiş dut ihracı yapıldı. Kentte imal edilen dut tam gelmiyor. İhracatçılarımız yöre illerden de imal edilen dutları hem sanayide işliyor bununla birlikte ihraç ediyor. Dut ihracatında Malatya ehemmiyetli merkez. dışsatım arttıkça, çiftçiler mal kazandıkça ruhsuz arazilerde dut bahçeleri kurmaya bitmeme edeceğiz. Dut yer seçiciliği yok yetkin birlikte bitki, tarımsal deva atılmıyor. Kentte yayılmış birlikte rahatsızlığı ve zararlısı yok." dedi.
"Karlı olursa ağız ağıza döşenmemiş dut üreteceğim"
Proje Koordinatörü Ziraat Mühendisi Badin Kılıç ise Arguvan ilçesine ilişkin Karababa köyünde 50 dekara, kaymakamlık genelinde ise toplamda 100 dekara dut fidanı dikiminin yapıldığını söyledi.
Çiftçi Mehmet Emin Karaaslan da esbak zamanlarda arazisine rüşvet ve buğday ektiğini ve semere alamadığını belirtti.
İl Tarım ve Orman Müdürlüğünde icra ettiği görüşmeler sonucunda dut ekmeye değişmeyen verdiğini aktaran Karaaslan, "İlk ürünlerden pekmez üretmeyi, şimdi sonradan da döşenmemiş dut yapmayı planlıyorum. Kuru dut şimdi karlı olursa ağız ağıza döşenmemiş dut üreteceğim." ifadesini kullandı.