Kayseri
UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi'ndeki Koramaz Vadisi'ndeki binlerce salname zamanı geçmişe cemaat iskân yerlerinde bağlam bozumu yapılıyor.
Tarihi Büyük Bürüngüz, Subaşı, Küçük Bürüngüz, Ağırnas, Turan, Vekse ve Bağpınar mahallelerinin toprak almış bulunduğu vadide, elden gelişigüzel ailenin üzüm bağı bulunuyor.
Geçmişte ailelerin geçimlerini sağlamada ehemmiyetli gösteriş oynayan bağlardan elde edilmiş üzüm, ahit ise çoğu kez evlerde kışın gitmek gibi saklanıyor yada pekmez yapılarak değerlendiriliyor.
Vadideki Turan Mahallesi'nde canlı Ali Nehir, AA muhabirine, vaktiyle 6 dönüm üzüm bağları olduğunu, bakımsızlıktan şu an 3 bin dönümünden mahsul aldıklarını söyledi.
Bu sene kuraklığa karşın üzümün gani bulunduğunu tabir fail Nehir, "Üzümü kestikten sonraları pekmez gerçekleştirmek düşüncesince birazını seçeriz, elleme halde olanları da kışın aşındırmak düşüncesince asarız. İhtiyacımız olanı evde tüketiriz, komşulara dağıtırız, art kalanını satarız. Bu sene pekmezin kilosunu 35 liradan satmayı düşünüyoruz. Üzüm şekli baş döndürücü bulunduğu düşüncesince pekmezimiz de içimli olur. Dirmit, çavuş üzümü var, hevek üzümü, gül üzümü var. Çok olunca verimi de lezzeti de elleme olmaktadır zira gelişigüzel üzümün hazzı başka." niteleyerek konuştu.
Nehir, çocukluğundan buyana vadideki köylerde bağcılık yapıldığını, toy soy sop ilgilenmediği düşüncesince giderek bağların berbat kaldığını belirtti.
Eskiden bağlarda leyli kalındığını özetleyen Nehir, "Dedelerimiz geçimini buradan sağlarmış. Buradaki üzümü ayrıksı köylere götürür, kendilerinde sıfır ürünler ile sayışma ederlermiş. Daha geçmiş buraya muvasala kısıtlanmış bulunduğu düşüncesince bağlara efsanevi kuvvetiyle gelinirdi. Ulaşım ağır bulunduğu düşüncesince 'elençi' dediğimiz odalarda günlerce kalınırdı. Bağın gözünü açmaya, budamaya, toprağını sürmeye geldiklerinde burada leyli kalırlardı. Şimdi bağımızı ortak güneş de bozuyoruz." ifadesini kullandı.
"Bağ bozumunu şenlik süresince afiyetle yaparız"
Solmaz Sıvar (60) da vaktiyle güçlükler süresince hasat yapıldığını belirterek, "Burada 20 güneş yatardık. Dağlardan pekmezi kaynatacak ocağı acıtmak düşüncesince diken keserdik. Şimdi boğuşmak baş döndürücü elleme geliyor, üzümü yiyoruz, yemediğimizi de satıyoruz. Kız kardeşlerimle bu arada ailemizin bizlere bıraktığı bu bağda mahcupluk yapıyoruz." halinde konuştu.
Bağ bozumu önleyen sarıklı Tuğba Gökyıldırım ise çocukluğundan buyana anneannesinin bağında bağlam bozumuna katıldığını aktardı.
Gökyıldırım, "Tüm familya bağlam bozumu düşüncesince burada toplanırız. Bağ bozumunu şenlik süresince afiyetle yaparız. Sonrasında da pekmez kaynatılır, üzümler paylaşılır, ilavesi satılır. Koramaz Vadisi köyümüzün tanıtımı düşüncesince şişman ulama sağlıyor. Burada gelişigüzel hafta sonu yürüyüşler yapılıyor, köylerimiz tanıtılıyor." dedi.